1- تشبه به بدان
حضور و همزیستی انسان با اندیشه های گرایشهای مختلف، بی تاثیر بر روحیات و رویکردهایش نیست، بر همین اساس، همنشینی با اشرار، خواه ناخواه در تکوین برخی شرارتها در آدمی موثر است .
در کلام امام علی (ع) آمده است :
« با مردمان خوب، رفاقت کن در شمار آنان خواهی بود و از مردمان بد فاصله بگیر تا در عداد آنها محسوب نشوی .»
2- معرف شخصیت :
برای آشنایی با شخصیت آدمی، معیارهای مختلفی وجود دارد و از جمله اینکه او را به وسیله دوستش بشناسد. حال اگر دوست آدمی، معرف شخصیتش باشد، این نیز مهم است که چه دوستی، این نقش را برای انسان ایفا می کند.
در کلام پیامبر (ص) آمده است که :
« از همنشینان بد بپرهیز که ترا به او شناسند .»
3- دشمنی با خدا :
در صورت انتخاب دوستان نابابی که به دشمنی با خدا متصف باشند، در حقیقت آدمی خود نیز به دشمنی با خدا برخاسته است.
این حقیقت در کلام امام صادق (ع) آمده است :
« کسی که با دشمن خدا دوستی و رفاقت کند، در حقیقت خود او دشمن خداست . »
4- حشر با ناپاکان :
آثار دوستی با افراد ناباب تنها محدود و منحصر به دنیا نیست بلکه فراتر از دنیا، در عقبی نیز آدمی درگیر تبعات دنیا برای انتخاب خویش خواهد بود .
این مطلب در کلام رسول خدا (ص) چنین آمده است :
« هر که گروهی را دوست دارد، خدا وی را با آنها محشور کند . »
برای شفاف شدن مطلب، از کلام حضرت امیر(ع) مدد میگیریم :
« پسرم، از دوستی با احمق بپرهیز، چرا که می خواهد به تو نفعی رساند، اما دچار زیانت می کند . از دوستی با بخیل بپرهیز، زیرا آنچه را که به آن نیاز داری، از تو دریغ می کند .
از دوستی با بدکار بپرهیز، که با اندک بهایی تو را می فروشد .
از دوستی با دورغگو بپرهیز، که او به سراب ماند، دور را به تو نزدیک، و نزدیک را دور می یابد . »
در تکمیل این مطلب باید افزود که حضرت، منافق را نیز به مجموعه بالا می افزاید و می فرماید :
« اگر با شمشیر بر بینی مومن بزنم که دشمن من شود، با من دشمنی نخواهد کرد، و اگر تمام دنیا را به منافق ببخشم تا مرا دوست بدارد، دوست من نخواهد شد .»